Duplicate Voters Maharashtra | निवडणूक प्रक्रियेच्या विश्वसनीयतेवर गंभीर प्रश्नचिन्ह

राज्यात "दुबार मतदार" उघड – सॉफ्टवेअरने यादी तयार, परंतु सत्यता प्रत्यक्ष पडताळणीवर

Duplicate Voters Maharashtra | राजुरा | महाराष्ट्रातील आगामी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर राज्य निवडणूक आयोगाने दुबार मतदार ओळखण्यासाठी सॉफ्टवेअरच्या माध्यमातून यादी तयार केल्याची माहिती समोर आली आहे. मात्र या यादीला केवळ प्राथमिक मानले जाणार असून प्रत्यक्ष पाहणी पूर्ण होईपर्यंत ती अंतिम समजली जाणार नाही, याची स्पष्ट नोंद आयोगातील वरिष्ठ सूत्रांनी घेतली आहे. या तपासणी मोहिमेचा प्रारंभ होताच मतदार यादीच्या विश्वसनीयतेवर, पारदर्शकतेवर आणि निवडणूक व्यवस्थेच्या प्रामाणिकतेवर गंभीर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.

Duplicate Voters Maharashtra

राज्य निवडणूक आयोगाकडील सॉफ्टवेअरने तयार केलेल्या तक्त्यात लाखोंच्या संख्येने दुबार मतदार आढळल्याचे सांगितले जात आहे. हा आकडा केवळ संख्या नसून महाराष्ट्रातील निवडणूक पद्धतीवरील जनविश्वासाला हादरा देणारा आणि प्रशासनाच्या यंत्रणेला लाजिरवाण्या चौकटीत उभे करणारा आहे. कारण मतदारयादी ही निवडणुकीची सर्वात मूलभूत आणि पवित्र कडी मानली जाते; त्यातच घोर त्रुटी असतील तर निवडणूक प्रक्रियेची विश्वसनीयता धुळीस मिळण्यास वेळ लागणार नाही.

Duplicate Voters Maharashtra

दुबार मतदार घोटाळा: मनसे आणि महाविकास आघाडीच्या आरोपांना प्रत्यक्ष पुष्टी

मतदारयादीतील घोळ, बोगस नावे, मृत व्यक्तींची न वगळलेली नावे आणि दुबार नोंदी यावरून महाविकास आघाडी आणि महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना यांनी राज्यभर आंदोलन छेडले होते. मनसेचे अध्यक्ष राज ठाकरे यांनी दहा लोकसभा मतदारसंघांत तब्बल ९,४१,७५० दुबार मतदार असल्याचा दावा केला होता. निवडणूक आयोगाने सॉफ्टवेअरच्या माध्यमातून यादी तयार करताच विरोधकांनी केलेल्या आरोपांना प्रत्यक्ष बळ मिळाले आहे, हे वास्तव नाकारता येणार नाही.

Duplicate Voters Maharashtra

विरोधकांचा प्रश्न स्पष्ट आहे — जेथे प्रत्येक मताचा परिणाम आणि निवडणुकीचा निकाल सरकारे पाडण्याची क्षमता बाळगतो, तेथे मृत व्यक्ती, स्थलांतरित मतदार, आणि दुबार नोंदी असलेल्या मतदारांची यादी स्वीकारण्यास आणि प्रामाणिक मानण्यास काहीच आधार राहात नाही.

Duplicate Voters Maharashtra

केंद्रीय व राज्य आयोगातील कार्यपद्धतीतील विसंगती उघड

गंभीर बाब म्हणजे, दुबार मतदार ओळखणारे सॉफ्टवेअर केवळ राज्य निवडणूक आयोगाकडेच नाही, तर केंद्रीय निवडणूक आयोग आणि मुख्य निवडणूक अधिकारी कार्यालयाकडे देखील उपलब्ध आहे. तरीही समान नावे, मृत नावे आणि एकाच व्यक्तीची वेगवेगळ्या प्रभागातील नोंद तपासून न वगळता याद्या राज्य आयोगाकडे पाठवल्या गेल्या. या निष्काळजी कार्यपद्धतीने प्रशासनाच्या समन्वयावर प्रश्न उपस्थित केले आहेत.

Duplicate Voters Maharashtra

राज्य निवडणूक आयोगाने १ जुलै ते १५ ऑक्टोबरदरम्यान मतदारयादीत नव्याने नोंद झालेल्या आणि वगळल्या गेलेल्या नावांची सूची मागितली आहे. मात्र केंद्रीय आयोगाकडून याबाबत अद्याप परवानगी मिळालेली नाही. म्हणजे, मतदारयादी शुद्धीकरणाच्या अत्यंत संवेदनशील प्रक्रियेतही दुरुस्ती करण्यासाठी आवश्यक माहितीच राज्याला उपलब्ध नाही, हे चिंताजनक चित्र आहे.

Duplicate Voters Maharashtra

आयोगाचा बचाव, परंतु प्रत्यक्ष पडताळणीशिवाय निष्कर्ष नाही

आयोगातील वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, समान नाव, एकसारखा पत्ता किंवा नावाचा काही भाग जुळल्याने सॉफ्टवेअर काही नावे आपोआप "दुबार" दाखवते. त्यामुळे प्रत्येक नावे प्रत्यक्ष पाहणी करूनच ती खरोखर दुबार आहे की वेगवेगळ्या व्यक्तींची नावसाधर्म्यामुळे झालेली चूक आहे, याचा निर्णय घेतला जाणार आहे. म्हणूनच प्रत्येक प्रभागाला मतदारयादीसोबत सॉफ्टवेअरने ओळखलेली दुबार नावे असलेली सूची पाठवण्यात आली आहे.

Duplicate Voters Maharashtra

मतदारांच्या घरी प्रत्यक्ष जाऊन सत्यता तपासण्याचे आदेश सर्व निवडणूक कर्मचाऱ्यांना दिले गेले आहेत. ही प्रक्रिया पूर्ण होईपर्यंत कोणतीही कारवाई न करता ही सूची केवळ प्राथमिक असल्याचे स्पष्ट करण्यात आले आहे. आयोगाचा भर कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करण्यावर आहे, जे योग्यच आहे; पण प्रश्न असा आहे की ही पडताळणी निवडणुकीच्या अगदी दारात का सुरू करण्यात आली?

Duplicate Voters Maharashtra

हरकतींचा ढिगारा: ५० हजारांपैकी ३० टक्के केवळ दुबार व बोगस नावे

नगरपरिषद – नगरपंचायत निवडणुकांसाठी जाहीर झालेल्या मतदारयादीवर तब्बल ५० हजार इतक्या हरकती दाखल झाल्या. त्यापैकी ३० टक्क्यांहून अधिक हरकती या —

• दुबार नावे
• बोगस नावे
• मृत व्यक्तींची न वगळलेली नावे
• पत्त्यावर अस्तित्वात नसलेले मतदार

तर उर्वरित ७० टक्के हरकती चुकीच्या प्रभागात नाव असणे या प्रकारातील होत्या. विशेष म्हणजे, मतदारयादीतील नाव समाविष्ट करणे अथवा वगळणे हा अधिकार राज्य आयोगाकडे नाही. त्यामुळे आयोगाला तात्पुरत्या उपायांचा मार्ग स्वीकारावा लागला. ही स्वीकारलेली भूमिका अर्धवट व व्यवस्थापकीय पळवाट काढणारी मानली जात आहे.

Duplicate Voters Maharashtra

"नावाजवळ चिन्ह" हा तात्पुरता उपाय — धोकादायक की आवश्यक?

दुबार नाव असल्यास मतदारयादीतील त्या नावासमोर चिन्हांकन केले जाणार आहे. निवडणुकीपूर्वी त्या मतदाराशी संपर्क होऊ शकल्यास त्याला मतदानासाठी एकाच ठिकाणाची निवड करण्यास सांगितले जाईल. संपर्क साधता न आल्यास, मतदार मतदान केंद्रावर आल्यानंतर “हमीपत्र” लिहून घेण्याची प्रक्रिया आयोगाने निश्‍चित केली आहे. म्हणजे, मतदाराने स्वतःहून कबूल करणे आवश्यक ठरणार आहे की तो एकाच ठिकाणी मतदान करणार आहे.

Duplicate Voters Maharashtra

हा उपाय वरकरणी शहाणपणाचा वाटतो, परंतु मतदानाची संवैधानिक व न्यायिक पवित्रता विचारात घेतली तर तो अत्यंत धोकादायक आणि गैरवापरास प्रवण आहे. मतदाराला “पर्याय” देण्याची कल्पना हीच मतदारयादीतील शुद्धतेवरचे अपयश स्वतः आयोग मान्य करतो, याचे प्रतीक ठरते.

"मतदारयादीतील नाव दुबार असेल तर त्यासमोर चिन्ह टाकण्याचा निर्णय योग्य दिशेने उचललेले पाऊल असले, तरी मतदाराशी संपर्क साधून त्याला मतदानासाठी इच्छित प्रभाग निवडण्याचा पर्याय देणे अयोग्य आहे. मतदार ज्या मूळ प्रभागातील आहे त्याच प्रभागात त्याचे मतदान सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे. अन्यथा गोंधळ निर्माण होऊन राजकीय पक्ष, उमेदवार आणि कार्यकर्ते याचा प्रचंड गैरवापर करतील, याबाबत दुमत नाही. तसेच हमीपत्र घेण्यासाठी दुबार मतदारांची संख्या लाखोंमध्ये आहे यासाठी निवडणूक आयोगाने वेळेत विचार करावा."

— श्री. सिद्धार्थ पथाडे रिपब्लिकन नेते

ही प्रतिक्रिया केवळ एक मत नसून प्रशासनाच्या स्वीकारलेल्या पद्धतीतील धोकादायक उणिवा अधोरेखित करते. राजकीय प्रभाव, दबाव, प्रलोभने, आणि मतदान केंद्रांवरील अनधिकृत वाहतूक यामुळे “कुठे मतदान करणार?” या तात्पुरत्या उपायाचा अंतर्भावच मतदार खरेदी किंवा दिशा बदलण्याच्या धोक्यांनी वेढलेला आहे.

Duplicate Voters Maharashtra

निवडणूक व्यवस्थेच्या विश्वसनीयतेची अग्निपरीक्षा

दुबार मतदारांचा प्रश्न हा केवळ तांत्रिक चूक नसून निवडणूक प्रक्रियेवरील विश्वास, प्रामाणिकता आणि लोकशाहीवरील श्रद्धेची मूलभूत परीक्षा आहे. या मुद्द्यावर आयोगाने घेतलेली तात्पुरत्या उपायांची भूमिका निवडणुकीच्या पवित्रतेच्या मानदंडांना न शोभणारी आणि अपर्याप्त वाटते.

Duplicate Voters Maharashtra

राज्य आणि केंद्रीय आयोगातील समन्वय-तुटी, माहिती आदानप्रदानातील विलंब, सॉफ्टवेअरच्या निष्कर्षावर अवलंबून राहून केलेले ढोबळ निर्णय आणि निवडणुकीच्या तोंडावर सुरू झालेली पाहणी ही गंभीर चिंतेची बाब आहे. नागरिकत्वाच्या अधिकाराचा वापर करण्यापुरतीच नव्हे, तर प्रशासनावरील लोकविश्वास टिकवण्यापुरतीही मतदारयादी शुद्धीकरणाची प्रक्रिया शंभर टक्के पारदर्शक आणि काटेकोर असणे अपरिहार्य आहे.

Duplicate Voters Maharashtra

लोकशाहीची पहिली पायरी मतदारयादीपासून सुरू होते. जर ही पायरीच अलक्षित, त्रुटीपूर्ण आणि संशयास्पद असेल, तर त्यावर उभा राहणारा संपूर्ण निवडणूक परिणाम प्रश्नांकित ठरणे अपरिहार्य आहे. म्हणूनच दुबार नावे “निश्‍चित करणे” हा तात्पुरता उपाय नव्हे, तर दुरुस्ती व निःशंक वगळणी हा एकमेव स्वीकारार्ह मार्ग राहतो. निवडणूक आयोगाने केलेल्या तात्पुरत्या पाऊलांपेक्षा अधिक कठोर, दृढ, व राजकीय हस्तक्षेपापासून मुक्त धोरणाची अपेक्षा समाज आणि लोकशाही दोन्ही करतात.

Why has the issue of duplicate voters in Maharashtra gained national attention?

The discovery of large-scale duplicate voter entries through electoral software has raised concerns over election credibility, prompting political parties and citizens to demand transparency and immediate corrective measures.

Is the software-generated duplicate voter list considered final and verified?

No. The Election Commission has clarified that the software-generated list is only preliminary. Final confirmation will be made after physical door-to-door verification by election officials in each ward.

What temporary measure has the State Election Commission introduced for identified duplicate voters?

If a voter’s name appears twice, a specific mark will be placed against the entry and the voter will be asked to confirm one single location for voting. If contacted on election day, they must sign a declaration confirming they will vote only once.

Why are political parties opposing the “choice of voting location” given to duplicate voters?

Parties argue that allowing voters to choose their preferred voting location creates opportunities for misuse, manipulation and political influence. They insist that the voter must be allowed to vote only in the original registered ward to prevent malpractice.

#DuplicateVoters #VoterListFraud #MaharashtraElections #ElectionCommission #VoterListError #ElectionIntegrity #ECI #VoterRights #ElectionReforms #Democracy #ElectoralRoll #VoterAwareness #VotingRights #ElectionNews #PoliticalScam #VoterFraud #ElectionUpdate #BreakingNews #Election2025 #ECMaharashtra #VoterList #PoliticalNews #ElectionAlert #PublicInterest #Governance #MVA #MNS #RajThackeray #VoterDatabase #CleanElections #IndianPolitics #ElectionWatch #PollScam #ElectionAccountability #ElectionTransparency #VoterVerification #MunicipalElections #DuplicateVotes #PollingBooth #ElectionIrregularities #ElectionCorruption #VoterID #ElectionSystem #VoterCheck #ElectionDebate #MediaNews #CivicRights #FactCheck #ElectionControversy #PublicAccountability #RajuraNews #MarathiNews #MahawaniNews #SiddharthPathade #VeerPunekarReport