Fake e-Challan Scam | खाजगी मोबाईल वापरून वाहनधारकांना चुकीचे दंड

सामान्य नागरिकांना डिजिटल यंत्रणेच्या नावाखाली लुटण्याचे प्रकार सुरु

Fake e-Challan Scam || मुंबई || वाहतूक नियंत्रणाच्या नावाखाली 'ई-चलान' (e-Challan) प्रणालीचा बिनधास्त गैरवापर करणाऱ्या वाहतूक पोलिसांविरोधात आता राज्याचे परिवहन मंत्री स्वतः आक्रमक झाले आहेत. स्वतःच्या खाजगी मोबाईलचा वापर करून 'सोयीस्कर' वेळेस फोटो काढणे आणि त्यानुसार चुकीची चालान जनरेट करणे हे प्रकार सुरू असल्याचे उघडकीस आले असून, यामुळे संपूर्ण पोलीस खात्याच्या पारदर्शकतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.

मंत्रालयाच्या बैठकीत मोठा गौप्यस्फोट

दि. ३ जुलै २०२५ रोजी मंत्रालयात पार पडलेल्या एका महत्त्वाच्या बैठकीत, राज्याचे परिवहन मंत्री यांच्या अध्यक्षतेखाली वाहतूक संघटनांचे प्रतिनिधी आणि वरिष्ठ पोलीस अधिकाऱ्यांमध्ये झालेल्या चर्चेत या गंभीर प्रकाराचा मुद्दा ठळकपणे समोर आला. Fake e-Challan Scam यावेळी वाहतूक संघटनांच्या प्रतिनिधींनी स्पष्ट आरोप केला की, "वाहतूक पोलिसांकडून खाजगी मोबाईलने अनेक वाहनांचे फोटो एकदम काढले जातात आणि नंतर 'सोयीनुसार' चलान सिस्टममध्ये टाकले जातात, त्यामुळे नागरिकांना चुकीचे चालान मिळतात."

या प्रकरणी स्वतः परिवहन मंत्र्यांनी तीव्र नाराजी व्यक्त करत, संबंधित अधिकाऱ्यांना तातडीने जबाबदारी निश्चित करून दोषींवर शिस्तभंगाची कारवाई करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

आदेश होते, पण अंमलबजावणी कुठे?

खास बाब म्हणजे यासंदर्भातील स्पष्ट आदेश आधीच २०२०, २०२२ आणि २०२४ साली दिले गेले होते. 'ई-चलान' करताना खाजगी मोबाईलचा वापर न करण्याचे निर्देश वेगवेगळ्या पत्रांद्वारे राज्यभरातील सर्व वाहतूक पोलिसांना देण्यात आले होते. Fake e-Challan Scam मात्र प्रत्यक्षात ते आदेश धाब्यावर बसवले गेले आणि नागरिकांना चुकीचे दंड आकारले जाण्याचे प्रमाण वाढले.

चुकीच्या चालानांचे उदाहरणं – नागरिक त्रस्त

• नागपूर शहरातील एका नागरिकला चालान मिळाले, परंतु त्या दिवशी त्यांचे वाहन एका मित्राकडे होते. "तपासल्यावर लक्षात आले की फोटो काही दिवसाआगोदरचे होता!"
• चंद्रपुरातील नेहाला चालान मिळाले तेव्हा त्या बाहेरगावी होत्या. पोलिसांकडून फोटो मागितला असता, तो अतिशय धूसर आणि अस्पष्ट होता – नंबरप्लेटही नीट दिसत नव्हती.

हे प्रकार केवळ चूक नाही, तर व्यवस्थेतील गढूळपणाचे निदर्शक आहेत.

खाजगी मोबाईलचा गैरवापर: यंत्रणेवर प्रश्न

तांत्रिक दृष्टिकोनातून पाहिल्यास, सरकारी यंत्रणेतून पाठवले जाणारे चालान हे 'real-time' डेटा, जीपीएस ट्रॅकिंग, अधिकृत कॅमेरा व प्रणालीद्वारे लिंक झालेले फोटो यावर आधारित असणे आवश्यक आहे. मात्र, खाजगी मोबाईल वापरल्यामुळे:

• फोटोचे सत्यापन शक्य होत नाही
• वेळ व ठिकाण निश्चित करता येत नाही
• कोणत्याही वाहनधारकास हव्या त्या वेळी लक्ष्य करता येते
• चूक झाल्यास जबाबदारी झटकता येते

या प्रकारांमुळे संपूर्ण डिजिटल ट्रॅफिक यंत्रणेच्या विश्वासार्हतेवरच शंका निर्माण झाली आहे.

यंत्रणेतील गफलत की जाणूनबुजून केलेली फसवणूक?

या घटनांमागे केवळ हलगर्जीपणा आहे का, की हे योजून रचलेले आर्थिक शोषण आहे? कारण अनेक प्रकरणांत असे दिसून आले आहे की, चुकीचा फोटो अपलोड करून वाहनधारकांकडून आर्थिक वसुली केली गेली आहे. Fake e-Challan Scam यातून निष्कर्ष स्पष्ट आहे – ही व्यवस्था भ्रष्टाचाराने पोखरलेली आहे आणि सामान्य नागरिकांचा विश्वास डळमळीत झाला आहे.

'ई-चलान' संकल्पना – आदर्श की आयत्यावेळीचा शस्त्र?

'ई-चलान' प्रणाली ही सुरुवातीला वाहतूक नियमांचे काटेकोर पालन व्हावे, याकरिता सुरू करण्यात आली होती. परंतु नियमांचे अंमलबजावकच नियम तोडत असतील, तर व्यवस्था कुठे जाते? पोलिसांकडून होणारे खाजगी मोबाईलचा वापर ही तांत्रिक आणि नैतिक दोन्ही स्तरांवर गंभीर समस्या ठरते.

नागरिकांची मागणी – "खोट्या चालानांवर सुनावणी घ्या, मोबदला द्या!"

संपूर्ण प्रकरणात नागरिकांमधून तीव्र प्रतिक्रिया उमटत आहेत. अनेक नागरिकांनी सामाजिक माध्यमांवर आपले अनुभव मांडले असून खालील मागण्या जोर धरू लागल्या आहेत:

1. चुकीच्या चालानांवर ऑनलाइन व ऑफलाइन अपील यंत्रणा प्रभावी बनवावी
2. खोट्या चालानांमुळे त्रासलेल्या नागरिकांना माफी आणि भरपाई द्यावी
3. संबंधित पोलिस अधिकाऱ्यांवर गुन्हे दाखल करून निलंबनाची कारवाई करावी
4. प्रत्येक चलानामागे GPS-tagged, time-stamped, अधिकृत कॅमेराद्वारे घेतलेला फोटोच ग्राह्य धरावा
5. खाजगी मोबाईलचा वापर करणाऱ्या पोलीसांची यादी जाहीर करावी

🚨 नियंत्रण यंत्रणा फसवी – कोण जबाबदार?

खालील संस्थांवर आता नागरिक आणि वाहतूक संघटनांकडून थेट प्रश्न उपस्थित होत आहेत:

संस्था / विभाग	अपयशाचे स्वरूप
वाहतूक पोलीस शाखा	नियमांची पायमल्ली करून खाजगी मोबाईल वापर, खोट्या चालानांची साखळी
वाहतूक नियंत्रण कक्ष	ई-चलान प्रणालीवर नियंत्रण नसणे, ऑडिट न करणे
राज्य वाहतूक विभाग	नागरिकांच्या तक्रारी गांभीर्याने न घेणे
गृह विभाग	तक्रारी असूनही शिस्तभंगाच्या कारवायांमध्ये ढिलाई

आता केवळ आदेश नव्हे, कृती हवी!

अपर पोलीस महासंचालक (वाहतूक) प्रविण साळुंके यांनी स्पष्ट केले आहे की, यापुढे खाजगी मोबाईल वापर करताना आढळणाऱ्या पोलीस अंमलदारांविरोधात शिस्तभंगाची कारवाई होणार आहे. परंतु अनेक वेळा असे आदेश फाईलमध्येच अडकतात, कृती होत नाही.

ही परिस्थिती बदलण्यासाठी शासनाने खालील टप्पे तात्काळ राबवणे गरजेचे आहे:

1. सर्वच ई-चलानांसाठी केंद्रीय डेटाबेसमध्ये फोटोंची पडताळणी प्रणाली (AI-based) सुरु करणे
2. ड्युटीवरील पोलिसांना देण्यात येणारे अधिकृत कॅमेरे – QR कोड युक्त
3. दर महिन्याला चालान ऑडिट करून दोषींना दोषी ठरवणे
4. सार्वजनिक तक्रार निवारण पोर्टलची कार्यक्षमता वाढवणे

ई-चलान की 'ई-लूट'?

तांत्रिक यंत्रणांचा गैरवापर, पोलीस यंत्रणेतील बेजबाबदारपणा आणि नागरिकांच्या सहनशीलतेची पराकाष्ठा — हे या प्रकरणाचे स्पष्ट प्रतिबिंब आहे. Fake e-Challan Scam सरकार आणि पोलिस खात्याने या प्रकरणाकडे आता तरी गांभीर्याने पाहिले नाही, तर 'ई-चलान' प्रणाली लोकांचा विश्वास गमावून बसणार आहे.

📍 यासंदर्भात नागरिकांसाठी उपयोगी माहिती:

तक्रार नोंदवण्यासाठी:

• वेबसाइट: https://mahatrafficechallan.gov.in
• ई-मेल: adg.traffic.hsp@mahapolice.gov.in
• फोन: (०२२) २२८२ ०३११

What is the issue with traffic police and e-challans in Maharashtra?

Traffic police have been found using their personal mobile phones to click photos of vehicles and later issue e-challans at their convenience, often leading to fake or incorrect fines.

What action has the Transport Minister taken?

The Transport Minister has expressed serious concern and ordered disciplinary action against officers found violating orders against using personal phones for e-challan purposes.

Are there prior orders banning use of personal phones by traffic police?

Yes, official circulars issued in 2020, 2022, and 2024 had already banned the use of private phones for e-challan operations, but implementation has been weak.

What should a citizen do if they receive a wrong e-challan?

Citizens can file a complaint on the official portal https://mahatrafficechallan.gov.in, contact via email at adg.traffic.hsp@mahapolice.gov.in, or call (022) 2282 0311.

#EChallanScam #TrafficPoliceAbuse #FakeFines #MaharashtraTraffic #DigitalCorruption #TransportMinisterAction #CitizenRights #PoliceMisuse #RealTimeChallan #AccountabilityNow #RoadSafetyFraud #CorruptCops #PublicOutcry #SmartCityScam #MaharashtraPolice #SystemFailure #TrafficPenaltyFraud #MobJustice #EChallanAudit #JusticeDelayed #GovtFailure #CitizensVoice #TransportTransparency #RightToAppeal #StopPoliceAbuse #PoliceAccountability #MisuseOfTechnology #FraudulentChallan #TransportMinistry #DigitalTransparency #RealTimeEvidence #CorruptSystem #VehicleOwnersRights #DigitalIndiaFail #EChallanTruth #ActionAgainstCorruptCops #MumbaiTrafficIssue #FakeTrafficFines #TechnologyMisuse #ChallanAuditDemand #DigitalFraudAlert #CommonManExploited #DemandJustice #MinisterExposedTruth #CitizenAwareness #TrafficPenaltyAbuse #MobileCameraMisuse #PunishTheGuilty #RealPhotoProofOnly #PoliceEthicsMissing #RTONews #VeerPunekarReport #MaharashtaNews #MarathiNews #VehicleNews #PravinSalunke